Skip to content →

Tại sao khủng long không tiến hóa trí thông minh và tại sao tôi không thích Lolita

Cách đây khá lâu, tôi tìm một câu hỏi trên Quora: Tại sao khủng long sống đến 165 triệu năm trên trái đất mà lại không phát tiến hóa trí thông minh như loài người? Tôi biết rằng câu trả lời sẽ rất thú vị, nhưng thực lòng không ngờ nó lại “khai sáng” hẳn một khía cạnh trong nếp nghĩ của bản thân.

Nói cho đúng hơn, có nhiều câu trả lời và hầu hết đều có vẻ có lý. Cũng không ai kiểm chứng được đâu là đúng và sai. Tôi chỉ nhớ được hai câu bản thân thấy ưng ý nhất. Đầu tiên, có người cho rằng chúng ta thực sự không thể biết được khủng long có thông minh hay không. Một cuộc thảm họa với quy mô toàn cầu hoàn toàn có thể quét sạch mọi nền văn minh, mọi di tích để lại. Nhưng câu trả lời thứ hai mới là điều khiến tôi thay đổi suy nghĩ. Đại ý của câu trả lời ấy như sau: Tại sao mày lại nghĩ “trí thông minh” là một đặc tính tiến hóa vượt trội? Mày đừng có tự tin vào việc “làm người” như thế. Chúng ta cũng chỉ là một loài động vật, thông minh cũng chỉ là một đặc tính tiến hóa như những đặc tính khác trong công cuộc đấu tranh sinh tồn thôi. Nó không phải đỉnh cao tiến hóa để áp đặt như một thứ chứng chỉ. Bằng chứng nó không phải là tuyệt đỉnh tiến hóa ư? Mày xem, tụi khủng long sống được 165 triệu năm mà có cần đến trí thông minh đâu?

Lâu nay vẫn biết rằng chúng ta là một loài giữa muôn loài, nhưng tôi vỡ lẽ được nhiều hơn khi đọc lời phân tích từ góc độ lý luận thay vì văn học. Sau ấy tôi tìm thêm những bài (dễ đọc) khác xoay quanh chủ đề này, chẳng hạn như một bài từ tạp chí Forbes, Tại Sao Khủng Long Sẽ Không Bao Giờ Lắp Tàu Vũ Trụ? Trong bài nêu lên hai ý kiến lý giải. Thứ nhất, khủng long khởi sinh lúc trái đất chưa đủ oxy làm nhiên liệu cho hệ thần kinh xử lý trí thông minh. Thứ hai, hoàn cảnh sống lúc ấy không-bắt-buộc phải có trí thông minh. Thuận theo tự nhiên, liệu cơm gắp mắm, loài nào cũng vậy thôi.

Chúng ta chẳng qua cũng chỉ là sống đúng lúc này, vào thời này, nên mới nảy nòi ra cái đặc tính thông minh ấy. Một phần vì thông minh nên chúng ta mới biết cách phá rừng, khai thác dầu, hút cát trên sông, bắn giết nhau làm vui. Nếu vì vậy mà loài người tuyệt chủng sớm hơn, ta đâu thể nào gọi nó là tuyệt đỉnh tiến hoá đúng không?

Chuyện chỉ có vậy thôi 🙂

Dạo gần đây tôi đang đọc Lolita của Vladimir Nabokov. Điều đáng tiếc là mãi mà tôi vẫn chưa nhập được vào tinh thần của tác phẩm, tựa hồ như có cánh cửa đóng kín trong khi tôi không biết chìa khóa ở nơi nào. Ban đầu tôi nghĩ hẳn vì mình “bảo thủ” quá, không quen đọc những tác phẩm hoang dại như thế này. Nhưng chẳng phải một trong những cuốn tiểu thuyết yêu thích nhất mọi thời đại của tôi là Mùi hương của Suskind Patrick sao?

Tôi tự lý giải rằng mình quen với giết người ướp thịt vào mỡ lấy hương hơn là việc mơn trớn một em gái vị thành niên trong tâm trạng đầy đam mê nhục dục. Đọc Patrick thấy phấn khích như đang làm một chuyện tội lỗi, đọc Nabokov thấy ngại ngại.

Đáng tiếc quá Nabokov à, tôi không thể nào đồng tình với ông dù chỉ một chút. Tôi vẫn luôn có cảm giác rợn rợn khi nghe cách ông tả bé Lolita.

Rio Lam Signature

Subscribe This Blog

Published in Ghi Chép Viet

5 Comments

  1. Anonymous Anonymous

    Không đồng tình sao, thiệt ra Nabokov viết Lolita có phần lên án mấy tên như H. H mà. Vậy là Rio đồng tình rồi đó chớ.

    • Không cảm được chứ không phải không đồng tình bạn ơi 😀

  2. Mình đồng tình với bạn về việc không thể nuốt trôi Lolita. Kể cả đọc bản tiếng Anh hay bản dịch tiếng Việt (Thiên Lương và cả Dương Tường). 🙂

    • hey, mình bắt đầu thấm rồi bạn à hehe 😀 có thể đọc thêm sẽ thích hơn, để mình coi xem sao

  3. Nói đến việc “tại sao lại cho rằng thông minh là “tuyệt đỉnh tiến hoá””, em nhớ em đã từng phát biểu trong một khoá Zoology là “tại sao con người lại tự tin rằng mình là động vật tiến hoá nhất trong khi nếu thảm hoạ diệt vong xảy ra, thì những động vật sống sót được chưa chắc đã có “trí thông minh”?” Nói cho cùng thì chúng ta cũng chỉ là một nét vạch trên đường thẳng thời gian

What's on your mind?

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Back To Top
%d bloggers like this: